Water is van levensbelang voor een haven en haar omgeving. Het is belangrijk dat er voldoende proper water door de haven stroomt. Dit om ervoor te zorgen dat de haven altijd toegankelijk blijft voor schepen en dat industriële processen blijven draaien.

Waterhoeveelheid

De klimaatopwarming brengt risico’s met zich mee, zoals overstromingen, maar ook droogte. Hoe zorgen we ervoor dat onze haven hiertegen opgewassen is en er voldoende water in onze dokken zit? Hoe zorgen we met andere woorden voor een transitie naar een klimaatadaptieve haven?

Samen met onze partners zetten we actief in op duurzame en circulaire oplossingen. Daarom springen we bij het Havenbedrijf zo zuinig mogelijk om met water. Daarnaast stimuleren we ook bedrijven in het havengebied om water te recycleren of andere waterbronnen dan drinkwater te gebruiken. Op die manier willen we de beschikbaarheid van water voor haven en industrie garanderen.

We stimuleren bedrijven om water te recycleren of andere waterbronnen dan drinkwater te gebruiken.

Slimme sensoren monitoren waterkwaliteit

Daarom hebben we alle bronnen en waterverliezen van de dokken in kaart gebracht via het waterbalansmodel van de KULeuven. Hiermee kunnen we scenario’s doorrekenen zoals de impact van de klimaatverandering (zeespiegelstijging en langere drogere periodes). Om de verliezen beter in kaart te brengen en de sluisoperaties te optimaliseren, sporen we de lekken op ter hoogte van de zeesluizen. Met de dokpeilbeheerapplicatie geven we het coördinatiecentrum meer inzicht in de toekomstige regenval en de getijden van de Schelde zodat ze actie kunnen ondernemen om het dokpeil op het gewenste niveau te houden.

 

Samen met onze partners plaatsten we verschillende slimme sensoren in de Antwerpse dokken. Deze sensoren meten onder andere de geleidbaarheid of het zoutgehalte en de temperatuur van het dokwater.

Pompinstallatie

Bij extreme droogte bestuderen we of het mogelijk is om in Antwerpen via een pompinstallatie water uit de Schelde naar de havendokken en het Albertkanaal kunnen sturen.

 

In Zeebrugge is de situatie anders, want de dokken en het Boudewijnkanaal worden gevoed vanuit het kanaal Gent-Brugge. Bij extreme droogte kan het bovendebiet daarvoor tijdelijk onvoldoende zijn. Er wordt over gewaakt dat bij seizoensgebonden wisselingen de zouttong vanuit zee niet ver landinwaarts dringt.

 

De haven moet bereikbaar blijven voor mensen en goederen. Daarom werken we aan een modal shift om tegen 2030 een verschuiving te maken naar meer goederenvervoer over spoor, door middel van binnenvaart en via pijpleidingen.

Circulair gebruik van water

Port of Antwerp-Bruges stimuleert hergebruik van de waterstromen binnen een bedrijf en tussen bedrijven onderling. Zo willen we waterkringlopen sluiten en ervoor zorgen dat er zo weinig mogelijk water verloren gaat.

 

Een paar voorbeelden:

  • We onderzochten hoe we zoveel mogelijk regen of hemelwater kunnen opvangen en hergebruiken of infiltreren. De droogdokken in Antwerpen werken al op gezuiverd afvalwater en de datacenters koelen we met hemelwater. Intussen worden de conclusies van het onderzoek gerealiseerd in ons rioleringsbeleid, advisering en concessiebeleid. 
     
  • Op het NextGen district in Antwerpen trekken we bedrijven aan die inzetten op circulaire economie en streven we ernaar om zoveel mogelijk water te hergebruiken. Met het project Waterkracht zal Ekopak een vooruitstrevende waterfabriek installeren die het door Aquafin gezuiverde afvalwater van de inwoners van Antwerpen omzetten naar kwalitatief en duurzaam koelwater voor bedrijven in de haven. Bij volle capaciteit zal de fabriek tot 3000 m³/u aan water kunnen produceren, zodat op jaarbasis minimum 20 miljard liter afvalwater kan worden hergebruikt.

Waterkwaliteit

Een goede kwaliteit van het water in de haven is niet alleen belangrijk voor de fauna en de flora, maar ook voor omliggende bedrijven. Zij gebruiken dokwater voor een aantal van hun processen. Daarom monitoren we de waterkwaliteit en houden we reinigings-en opruimacties. Op die manier maken we de transitie naar een propere haven 

Waar is het water vervuild en hoe komt dat? Om dat te weten onderzoekt Port of Antwerp-Bruges iedere maand de kwaliteit van het water.

Waar is het water vervuild en hoe komt dat? Om dat te weten onderzoekt Port of Antwerp-Bruges iedere maand de kwaliteit van het water.

  • Waterstalen
    Op verschillende plaatsen en op meerdere dieptes nemen we waterstalen zodat een laboratorium kan testen of het water is vervuild door bijvoorbeeld zware metalen of detergenten.
     
  • Slimme watersensoren
    Slimme watersensoren maken het makkelijker om op verschillende plaatsen en dieptes de waterkwaliteit te controleren. Zo zijn we in staat de oorzaak van vervuiling sneller te vinden en op te lossen.
     
  • Drone inspecties
    We zetten drones in voor inspecties en bij olie-incidenten zodat we snel een zicht op de situatie krijgen.

Gezond ecosysteem voor vissen

Vissen hebben niet alleen proper water nodig. Er moet ook genoeg te eten zijn. Door bijvoorbeeld gladde kaaimuren ruwer te maken, ontstaat een schuilplaats waar kleine waterdiertjes graag wonen. Daar zijn vissen dol op. Om te zorgen dat de vissen zich in de haven ook voortplanten, is er een ‘paaizone’ voorzien aan de Lillobrug in Antwerpen. Dat is een veilige plaats waar vissen ongestoord hun eitjes kunnen leggen.

De vissen zwemmen door een buis in de kaaimuur naar de paaizone. Als ze groot genoeg zijn, zwemmen de nieuwgeboren vissen naar de haven en de Schelde. Zo beschermen en stimuleren we het waterleven.

Vroeger zat de ondertussen verboden giftige stof TBT in de verf waarmee schepen werden geschilderd. Door de jaren heen is die stof in de bodem van de havendokken terechtgekomen. Met een hoogtechnologisch installatie reinigen we het slib en filteren we het afvalwater.

Water stopt niet aan de grenzen van het havengebied. Daarom gaan we zowel op vlak van kwantiteit als kwaliteit in overleg met verschillende stakeholders en andere waterloopbeheerders.

  • Reinigen van waterbodem door baggeren van vervuild slib
    Vroeger zat de ondertussen verboden giftige stof TBT in de verf waarmee schepen werden geschilderd. Door de jaren heen is die stof in de bodem van de havendokken terechtgekomen. Met een hoogtechnologisch installatie reinigen we het slib en filteren we het afvalwater.
  • Duurzaam reinigen van scheepsrompen en propellers
    Samen met andere Vlaamse zeehavens steunt Port of Antwerp-Bruges innovatieve bedrijven die hoogtechnologische systemen ontwikkelen voor de reiniging van scheepsrompen en propellers. Door afzuiging en filtratie voorkomen rederijen de aanwezigheid van schadelijke stoffen en/of ongewenste organismen in de waterkolom. Een goed onderhoud zorgt bovendien voor betere werkomstandigheden en een positieve impact op het klimaat door een verminderde CO₂-uitstoot of andere luchtvervuiling.
  • ‘Patje Plastic’
    In het Doeldok in Antwerpen ligt plasticvanger ‘Patje Plastic’. De installatie bestaat uit een drijvende arm van 100 meter lang en 1,5 meter diep, die zwerfvuil naar een grote afvalbak duwt. Daar scheidt een reeks filters het grotere van het kleinere afval. Buikje vol? Een kraanwagen hijst de bakken op en brengt het afval weg. ‘Patje Plastic’ heeft geen elektriciteit nodig, maar werkt op wind-, golf-, en zwaartekracht.
  • Vuilophaalboot ‘Condor’
    Paletten, koelkasten, tractorbanden, scheepstouwen, fietswrakken,... Je kan het zo gek niet bedenken of het ligt in het water. Dagelijks gaat de bemanning van vuilophaalboot ‘Condor’ op pad om zwerfvuil en sluikstort uit het water van de haven te vissen. Dat doen ze door zelf op zoek te gaan of wanneer ze door een ander schip gewaarschuwd zijn dat er troep in het water drijft.

Bredere visie dan het havengebied

Water stopt niet aan de grenzen van het havengebied. Daarom gaan we zowel op vlak van kwantiteit als kwaliteit in overleg met verschillende stakeholders en waterloopbeheerders. Daarnaast volgen we de Europese en Vlaamse regelgeving op en zorgen we als regulator voor heldere regelgeving, bijvoorbeeld vanuit de Havenpolitieverordening en vanuit het concessiebeleid.

Dit vind je misschien ook interessant