Klimaat en energietransitie
Met de omschakeling naar een circulaire economie en grote investeringen in de energietransitie streeft Port of Antwerp-Bruges naar klimaatneutraliteit in 2050. Als grote import- en exporthub met heel wat chemische industrie hebben we als haven verschillende troeven in handen om de impact op het klimaat te beperken.
Vandaag zijn bijna alle activiteiten in de industrie of scheepvaart gebaseerd op fossiele energie en grondstoffen. Helaas zijn die fossiele brandstoffen en de bijhorende CO₂-uitstoot de oorzaak van het klimaatprobleem.
Juist doordat Port of Antwerp-Bruges een uitgebreid ecosysteem heeft van industriële en logistieke bedrijven en de juiste know-how over chemische processen, logistiek, operaties en infrastructuur is het de ideale hub voor alternatieve energiestromen. Door volop in te zetten op efficiëntie en circulariteit en over te schakelen op hernieuwbare bronnen en grondstoffen zetten we de stap naar een klimaatneutrale economie.
Groene energiehub
We evolueren mee in een wereld vol verandering. Met meer dan 1 000 maritieme verbindingen wereldwijd vormt Port of Antwerp-Bruges het hart van de internationale wereldhandel en industrie.
Het is onze ambitie om als actieve voortrekker van de duurzame waterstofeconomie dé Europese importhub van groene waterstof te worden.
Efficiënter gebruik van grondstoffen
Als energieknooppunt is Port of Antwerp-Bruges dé plaats waar de energietransitie vorm krijgt. Door de energie- en grondstofbehoefte te verminderen of efficiënter aan te pakken, boeken we al heel wat klimaatwinst. Dit kan bijvoorbeeld door reststromen uit de industrie zoals warmte of CO₂ elders als grondstof te gebruiken.
Warmtenet Antwerpen Noord en Ecluse: Hergebruik van restwarmte
Antwerpen is de thuishaven van de grootste chemische cluster in Europa. Daar komt heel wat warmte bij vrij. Port of Antwerp-Bruges wil de verliezen van industriële restwarmte beperken door die elders te gebruiken.
We onderzoeken verschillende concepten om industriële restwarmte commercieel te gebruiken en te leveren aan gebouwen in de stad en de haven. Dit doen we in samenwerking met de industrie, de overheid en andere maatschappelijke actoren in het project Warmtenet Antwerpen Noord.
ECLUSE levert restwarmte via een stoomnetwerk aan omliggende havenbedrijven. De warmte van zes verbrandingsinstallaties wordt hergebruikt in industriële processen en dient om gebouwen te verwarmen.
Op termijn gaat er zo 100 000 ton CO₂ per jaar minder de lucht in.
NextGen District: hotspot voor circulaire economie
Het NextGen District in Antwerpen is een broedplaats voor innovatieve, duurzame en circulaire chemie. De voormalige Opel site van ongeveer 88 hectare krijgt zo een nieuwe bestemming als dé nieuwe hub voor circulaire economie.
Antwerp@C: hergebruik van CO₂
Air Liquide, BASF, Borealis, ExxonMobil, INEOS, Fluxys, Port of Antwerp-Bruges en Total verbinden zich in Antwerp@C om Carbon Capture Utilisation & Storage (CCUS) te onderzoeken. Het doel van dit project is om tegen 2030 de helft van de CO₂ emissies in de haven op te vangen met CCUS.
Als deze infrastructuur wordt gerealiseerd, komt dat de industriële havengemeenschap ten goede én levert dat een nuttige bijdrage aan de Vlaamse, Belgische en Europese klimaatdoelstellingen.
Jacques Vandermeiren,CEO Port Antwerp-Bruges
Lokale hernieuwbare energie
Als energie- en industriehub verbruiken we heel wat energie. De havenbedrijven produceren lokaal heel wat hernieuwbare energie met zonnepanelen en windturbines.
De windturbines in de haven wekken stroom op voor terminals, schepen en omwonenden op een milieuvriendelijke manier, zonder het verbranden van fossiele brandstoffen.
Windmolens leveren de lokaal opgewekte energie vaak rechtstreeks aan de bedrijven.
Vandaag staan er al heel wat windturbines in onze haven en leveren ze een belangrijke bijdrage aan groene energie.
Zeebrugge
- 50 windturbines
- 130 MW vermogen
- 90 000 gezinnen
Antwerpen
- 80 windtubrines
- 200 MW vermogen
- 140 000 gezinnen
Het zonnespiegelpark bij ADPO in Kallo is een speciale technologie op zonne-energie. De spiegels genereren groene warmte op basis van geconcentreerd zonlicht. Een primeur voor Europa!
Import en productie van waterstof uit hernieuwbare energie
Klimaatopwarming is een globaal probleem en kan je dus niet enkel lokaal aanpakken. Als wereldhaven willen we bijdragen aan een klimaatneutrale Europese economie door in te zetten op de waterstofeconomie. In een waterstofeconomie wordt waterstofgas als energiedrager of als grondstof ingezet tijdens een productieproces.
Dat doen we door zelf groene waterstof te produceren, maar evengoed door waterstof te importeren.
Waterstoffabriek HyoffWind
Zeebrugge is de ideale locatie voor een groene waterstoffabriek. Het is de plek waar de energie uit de windturbineparken op zee aan land komt en de thuisbasis van state-of-the-art LNG infrastructuur. Fluxys en Eoly plannen er daarom de bouw van een groene waterstoffabriek: HyoffWind. Die moet in 2025 de eerste groene waterstof produceren.
In Noordwest-Europa is het onmogelijk om alle nodige energie lokaal op te wekken uit hernieuwbare bronnen. Daarom liggen er erg concrete plannen op tafel om waterstof te importeren, geproduceerd met groene energie uit landen waar er wel voldoende zon is.
Het transport van de waterstofmoleculen gebeurt via pijpleiding of per schip naar Port of Antwerp-Bruges. Daarvoor moet het wel eerst gebonden worden met een waterstofdrager zoals ammonia of methanol. In de haven wordt dit terug omgezet naar pure waterstof die kan gebruikt worden als grond- of brandstof. Ook de geïmporteerde waterstofdragers zoals ammonia en methanol kunnen dienen als groene brandstof voor schepen en vliegtuigen, om warmte op te wekken of als grondstof voor de chemie. Dit is voorlopig nog toekomstmuziek, maar het is wel de piste waarop we verder werken.
DEME, Engie, Exmar, Fluxys, Port of Antwerp-Bruges en WaterstofNet brengen als industriële spelers en publieke stakeholders hun expertise samen in de waterstofcoalitie. Samen zetten we onze schouders onder concrete projecten die het produceren, het transporteren en het opslaan van waterstof vorm geven.
Schonere zee-en binnenvaart
Multi Fuel Port: aanbod aan alternatieve brandstoffen
Ruim 90% van de wereldhandel verloopt via de zee en daarvoor is gigantisch veel brandstof nodig. Op 1 januari 2020 besliste de International Maritime Organisation (IMO) dat het zwavelgehalte in brandstoffen voor de zeevaart wereldwijd de drempel van 0,5% niet mag overschrijden. Daardoor wint de verkoop van schonere stookolie (Ultra Low Sulphur Fuel Oil) steeds meer aan populariteit.
Antwerpen en Zeebrugge liggen in een nog strenger gecontroleerde emission control area. Dat wil zegen dat schepen op conventionele brandstof zoals stookolie moeten varen die maximum 0,1% zwavel bevat. Deze regelgeving zorgt ook voor een duwtje in de rug richting alternatieve brandstoffen zoals LNG.
LNG (Liquified Natural Gas of vloeibaar aardgas)
LNG is de perfecte opstap naar het gebruik van alternatieve koolstofarme brandstoffen. Het veroorzaakt minder uitstoot dan stookolie, is relatief gemakkelijk te krijgen en het is operationeel en financieel haalbaar om schepen uit te rusten met LNG-aandrijving.
Zeebrugge is de toegangspoort voor de levering van LNG in Noordwest-Europa. De installatie is bestemd voor het lossen en laden van schepen met LNG. Fluxys slaat er de geleverde LNG tijdelijk op in buffertanks en hervergast het voor transport via pijpleidingen, LNG-trucks of opnieuw aan boord van LNG-schepen.
In Antwerpen zorgt de LNG Flexfueler voor bunkering.
Walstroom voor zee- en binnenvaart
Dankzij walstroom kunnen schepen aan wal hun motoren of generator afzetten en aansluiten op het elektriciteitsnet. Dat zorgt voor minder uitstoot van stikstofoxiden, zwaveloxiden, CO₂ en fijn stof, een betere luchtkwaliteit en minder geluidsoverlast. Het is ook beter voor de motor van het schip. Waar walstroom beschikbaar is, is het verboden om de generator te gebruiken.
Binnenschepen kunnen al enkele jaren aansluiten op walstroom wanneer ze aan de kade liggen. Nog niet erg veel zeeschepen zijn uitgerust voor walstroom. Je hebt er enorme technische voorzieningen voor nodig, zowel aan boord van het schip als aan de kade.
Toch willen we met het aanbieden van walstroom voor zeeschepen het kip of het ei-verhaal doorbreken. Daarom werken we aan de uitrol van walstroom voor zeeschepen in de nabije toekomst.
Vergroening vloot
Port of Antwerp-Bruges heeft een eigen vloot van sleepboten, baggervaartuigen en handhavingsvaartuigen. We investeren fors in de integratie van alternatieve brandstoffen binnen deze vloot en sluiten waar mogelijk elk schip aan op walstroom. We verminderen het energieverbruik door met de bestaande vloot op lagere toeren te varen.
Daarnaast vervangen we stelselmatig de vloot door een zuiniger en milieuvriendelijker type vaartuig. Zo hebben we projecten lopen met sleepboten op waterstof en methanol. Ook de nieuwe handhavingsvaartuigen kunnen volledig elektrisch, hybride of op diesel varen.
Hydrotug, de eerste sleepboot ter wereld op waterstof
De sleepboot op waterstof is een wereldprimeur. De verbrandingsmotoren die deze ‘Hydrotug’ aandrijven, werken op waterstof in combinatie met diesel en beantwoorden aan de strengste norm, de EU Stage V, waarmee ze de meest emissi-efficiënte motoren op de markt zijn.
Twee hybride handhavingsvaartuigen
De handhavingsvaartuigen zijn uitgerust met een batterijpakket, waarmee de vaartuigen 2,5 uur zuiver elektrisch aan 9km/u varen. Daarnaast kunnen ze ook hybride of op diesel varen, wanneer de situatie dit vereist. Dit unieke systeem zorgt voor minder brandstofverbruik en een minimale CO₂-uitstoot. Door de geïntegreerde uitlaatgasbehandeling en roetfilter komen er bovendien minder schadelijke zwavel- en stikstofoxiden vrij.
